Karmienie piersią

Laktacja a stres czyli hormony w laktacji. Cykl Karmienie Piersią Moje Doświadczenie

Dzisiejszy wpis rozpocznę ciekawostką: mleko zaczyna produkować się w piersiach już między 16 a 22 tygodniem ciąży. Proces wytwarzania mleka fachowo nazywamy laktogenezą. Organizm za start laktacji „uważa” natomiast fakt urodzenia kompletnego łożyska.

Fotografia Sarahe Studio

Pierwsze karmienie to sygnał dla organizmu, że dziecko już jest i trzeba brać się do pracy! Ciało kobiety rusza z produkcją mleka. Piersi to istna fabryka. Zgłasza się „klient” – w tym wypadku dziecko i produkcja „idzie” pełną parą. Gdy ”klienta” nie ma, produkcja zaczyna siadać. Czyż nie brzmi to logicznie?

Dlatego tak ważne jest przystawianie dzieci do piersi, a gdy z jakiś przyczyn nie można tego zrobić, warto użyć zastępstwa, czyli np. laktatora. Choć znam też panie, które wolą odciągać ręcznie i tylko w ten sposób udaje im się pobrać mleko z piersi. Reasumując – jeśli maluszek jest z jakichś względów dokarmiony inaczej niż mlekiem mamy, to trzeba dać sygnał piersiom, że są potrzebne i spróbować odciągnąć pokarm.

Upraszczając, całą tą fabryką odpowiedzialną za produkcję mleka kierują dwa hormony:

  1. Oksytocyna – hormon szczęścia; pojawia się w trakcie kochania, przytulania – odpowiada za wypływ pokarmu! Dlatego tak ważne w laktacji jest pozytywne nastawienie, spokój, relaks, wygadanie się, wypłakanie, gdy jest źle.
    Oksytocyna to hormon uwalniany w tylnym płacie przysadki mózgowej.
    (Bierze udział w tak zwanym odruchu oksytocynowym, który opiszę dokładnie później).
  2. Prolaktyna – hormon uwalniany w przednim płacie przysadki mózgowej; odpowiada za produkcję mleka. Działa bardzo zadaniowo; czyli: jest klient z potrzebą to jest i mleko. (Odpowiada za tzw. odruch prolaktynowy)

Jak wiecie, z reguły jeśli są dwie osoby, w tym przykładzie dwa hormony, to można przypuszczać, że się „dogadają”. Natomiast gdy pojawia się ktoś trzeci, to zaczyna mieszać. W przypadku hormonów, ten trzeci dodatkowy zaczyna „podkopywać” ich działanie. Takim hormonem, który lubi zamieszać jest ADRENALINA!

Pojawia się w sytuacji stresowej, a jak wiecie w początkach macierzyństwa o takie nie trudno. Pojawia się często i miesza w głowach kobiet.

Kilka stresujących przykładów z życia:

Sytuacja w oddziale położniczym
Przychodzi tłum odwiedzających do koleżanki z sali. Mamy przystawić dziecko, odsłonić pierś, czyli jakby nie było intymny fragment ciała, a pojawia się stres. Dziecko zaczyna płakać. Stres rośnie. W końcu udaje się przestawić, ale dziecko odrywa się i płacze, a kobieta jest spięta. I wiecie co?

Mleko nie leci, złość dziecka narasta. Kobieta tak bardzo chciała przystawić dziecko i czuje się bardzo źle, że jej się nie udało.

Do tego przychodzi np. położna i naciska pierś! Mówiąc jeszcze: “o, nic nie leci, nie ma Pani pokarmu!”.

Wrrrr… nie lubię takich sytuacji, ale one się zdarzają… W powyższej historii mamy zestresowaną kobietę, młodą mamę – więc jak ma jej mleko polecieć, gdy brak oksytocyny?!

Inna sytuacja…

Musimy wyjść bez dziecka. Czujemy, że w piersiach jest mleko. Cieszymy się, bo będzie co zostawić dla dziecka. Przystawiamy laktator, ale mleko leci powoli. Potem się rozkapuje, a tu nagle telefon – musimy się pospieszyć. Mleko leci coraz wolniej, a zaraz
pojawiają się jedynie pojedyncze krople.

Piersi jakby zrobiły się puste. NIE MA POKARMU. Wszystko dlatego, że pojawiła się adrenalina i zahamowała odruch wypływu pokarmu 🙁

Ostatnia sytuacja…

Szpitalna
Pani jest szczęśliwa, urodziło się jej dziecko, wszyscy się cieszą, więc i jej wypada się cieszyć. Zadaję jej kilka pytań… W końcu mówię: „może pani odczuwać smutek, to naturalne”. Kobieta zerka na mnie z niedowierzaniem. Pytam, jak minęła noc, mówię o trudnościach, jakie się nawarstwiają, nieprzespanych nocach, zmęczeniu… Pani otwiera się… Zaczyna płakać… My mówimy: jak “mama płacze, mleko leci”. W trakcie płaczu uwalnia się między innymi oksytocyna.

Piszę o tych trzech hormonach, bo one są ważne. Jak pojawia się adrenalina, psuje niestety wszystko! Satysfakcję z karmienia też.

Adrenalina pojawia się w różnych sytuacjach:

  • gdy martwimy się o zdrowie dziecka,
  • gdy boimy się oceny obcych,
  • gdy zastanawiamy się, czy poleci mleko,
  • gdy się spieszymy,
  • gdy się stresujemy,
  • Etc.

Kilka słów o odruchach, które pomagają całej machinie laktacyjnej działać dobrze:

1. Odruch prolaktynowy – pojawia się, gdy dziecko ssie i opróżnia pierś. Właśnie dzięki temu odruchowi odbywa się sterowanie, ile pokarmu ma być. Jeśli dziecko zgłasza się częściej, produkcja mleka rośnie. 🙂
2. Odruch oksytocynowy – jest o tyle zabawny, że reaguje na dziecko. Jeśli maluszek zapłacze, kobieta pomyśli o potomku, to i mleko automatycznie wypływa z piersi. Odruch oksytocynowy odpowiada za wypływ pokarmu. Adrenalina będzie chciała go skutecznie zakłócić!
3. Mechanizm lokalny – troszkę zamieszam, pisząc o tym, ale ten mechanizm pojawia się, gdy laktacja się ustabilizuje, czyli po około 2-6 tygodniach! Pokarm nie wydziela się, gdy pierś nie jest opróżniona. Dlatego kobiety mają wrażenie, że pokarm pojawia się na bieżąco, gdy dziecko je. Między karmieniami mogą być dłuższe przerwy, które nie zawsze muszą zakończyć się “pełnymi mleka” piersiami.

Koniecznie napiszcie w komentarzu, czy post Wam się podoba.

PS: Inspiracją do postu był jeden z poranków, gdy ściągałam pokarm dla córki.

Partnerem cyklu Karmienie Piersią – Moje Doświadczenie jest Lansinoh.

Wybrane dla Ciebie

7 komentarzy

  • Reply
    Agnieszka
    13-04-2017 at 11:31

    Artykuł bardzo trafny gdyż wiele mam (niekoniecznie mlodych) ma problemy z karmieniem i obwinia się o to.
    A wystarczy po prostu zadbać o nastrój i otoczenie… coś jak pierwsza randka 😉

  • Reply
    Ola Małecka
    13-04-2017 at 22:19

    super tekst! Po porodzie mama i tata powinni mieć wsparcie personelu medycznego, rodziny i przyjaciół. A to wsparcie powinno się opierać na zasadzie „hands off” :D. Oczywiście jeśli nie ma medycznych wskazań do interwencji, to mama i noworodek powinni mieć czas dla siebie, żeby się poznawać, żeby uczyć się karmienia <3 bez stresu, bez tłumów gości, bez komentarzy o braku pokarmu, bez złotych rad. Byłoby wspaniale, gdyby personel medyczny wspierał w dostępie do najnowszej wiedzy o laktacji a rodzina i znajomi wspierali we wszystkich innych (niż opieka nad noworodkiem) rzeczach typu: gotowanie, ogarnięcie mieszkania i zakupy. ehhh rozmarzyłam się 😀

  • Reply
    Aga_ta
    27-04-2017 at 13:54

    Świetny post! Napisany bardzo jasno, wręcz obrazowo. Uwielbiam karmienie swojej malutkiej choć bywa i pod górę. Przybiera w dolnej granicy normy i lekarzowi to się nie podoba. Z laktatorem też bywa pod górę, bo coś marnie idzie z odciaganiem. Chcę wytrwać jak najdłużej. Drugą córkę karmiłam 2,5 roku.

  • Reply
    Mar Jola
    28-01-2018 at 23:12

    Mi się bardzo podoba. Jest świetną odpowiedzią dla tych pań, które się upierają, że mleka nie ma i już. Jest kilka przyczyn, że go faktycznie nie ma, ale to są sporadyczne przypadki. W pozostałych wystarczy się trochę postarać i będzie pokarmu aż nadto, a jak lekko za mało można się wesprzeć na przykład prolaktanem, ale żeby regulować to klient musi często przychodzić, żeby fabryka wiedziała, że ma produkować 🙂

    • Reply
      Karola Mejer
      30-01-2018 at 22:16

      Stres nigdy nie jest dobry, ale łatwo powiedzieć, zeby wyluzować, a trudniej zrobić. Co to jest prolaktan? Jakiś suplement dla karmiących?

  • Reply
    Justyna Wołoch
    03-02-2018 at 23:09

    Każda Mama oczekujaca na Dzidziusia powinna przeczytać ten artykuł. Niestety ja tego wczesniej nie wiedzialam i adrenalina swoje zrobila… Poród wywolywany, urodzilam wieczorem dziecko przywiezli mi dopiero rano bo cukry mierzyli (cukrzyca ciążowa), więc drugi raz kiedy przystawilam dziecko do piersi bylo po okolo 12 godzinach, a gdy dziecko zabierali na badania itp to dokarmiane mm. Ja zestresowana bo nie wiedzialam jak to zrobic, nikt nie pomógł a wręcz położne krzyczaly by przystawiac i dużo pić. Strach przed niewiadomym, komentarze rodziny, ze muszę karmić.. Dopiero po powrocie do domu, odstresowaniu potrafilam nakarmic moje dziecko piersią…

    • Reply
      Sabina Potrykus
      25-02-2018 at 20:03

      No niestety stres i nie wiedza zaraz po porodzie dają popalić, są dużym zagrożeniem dla laktacji. My nie wiemy jak nakarmić, może wstydzimy się zapytać, bo przecież głupio, że ja kobieta tego nie wiem, położne nie wpadną na to żeby zapytać czy nam pomóc z karmieniem i tak koło się zatacza. Na szczęście większość z nas ma dobre wsparcie i dajemy rade, a te które nie mają działają instynktownie i też jakoś idzie. Trzeba się wyciszyć, uspokoić, słuchać tylko tych dobrych i szczerych rad. Wtedy na pewno uda się dziecko karmić piersią długo.

    Skomentuj Agnieszka Anuluj

    Zapraszam
    na darmowy kurs!

    Jestem położną i kurs stworzyłam z myślą o Tobie, przyszła mamo, żeby być Twoim przewodnikiem po narodzinach, karmieniu piersią i macierzyństwie.

    Kasia Płaza-Piekarzewska — Położna

    P.S. W każdej chwili możesz wypisać się z kursu.