Kiedy dziecko przychodzi na świat za wcześnie?

Wiele osób prosiło, żebym napisała o rodzicach, których dziecko urodziło się przedwcześnie. Dlatego dzisiejsza notka zostaje poświęcona temu zagadnieniu.

O dziecku, które urodziło się między 22, a 37 tygodniem ciąży mówimy wcześniak.

Jakie czynniki mogą wpłynąć na urodzenie się dziecka przed wcześnie?
– stres
– używki m.in. palenie papierosów
– infekcje takie jak np.: stany zapalne pochwy
– przedwczesne pęknięcie błon płodowych
– zahamowanie wzrostu wewnątrzmacicznego
– i wiele innych.

Także ciąża mnoga może być czynnikiem przedwczesnego ukończenia ciąży.

Czasami ciąża jest zagrożona i rodzice zdają sobie sprawę z tego, że dziecko może urodzić się przed wcześnie. Kiedy istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że nie da się powstrzymać przedwczesnego porodu przyszła mama otrzymuje kortykosterydy.  Mają na celu przyspieszenie dojrzewania płuc dziecka, który znajduje się w macicy. U dziecka w łonie matki płuca dojrzewają w trzecim trymestrze.

Czasami kobieta zjawia się z bólami w okolicy krzyża, które się nasiliły. A okazuje się, że to nie jest ból związany z przemęczeniem, a rozpoczętą czynnością skurczową i poród trwa już od jakiegoś czasu. Poród przedwczesny może objawiać się również uczuciem wzrostu napięcia macicy oraz odczuwaniem powyżej czterech skurczy na godzinę.

W tym momencie dla wszystkich najważniejsze jest, żeby dziecko urodziło się zdrowe. Personel medyczny ma za zadanie zapewnić jemu jak najbardziej optymalne warunki do dalszego rozwoju. Miejscem, w którym przebywają wcześniaki są inkubatory, które mają odpowiednią temperaturę oraz wilgotność powietrza. Mają na celu zastąpienie dziecku środowiska wewnątrzmacicznego. Wcześniak podłączony jest do różnych urządzeń, które dają sygnały dźwiękowe i pokazują pewne wartości oraz wykresy. Cała ta otoczka, w jakiej znajduje się dziecko oraz, to, że każdy szpital ma wypracowany swój standard i plan pracy powoduje, że rodzice czują się zagubieni. Nie tak sobie wyobrażali pierwsze chwile z dzieckiem. Do tego dochodzi wewnętrzny lęk, że mogą stracić swoje upragnione maleństwo. Ponieważ trudno jest oszacować czy dziecko przeżyje i jakie skutki w przyszłości wywrze na nim wcześniactwo, to macierzyństwo i ojcostwo staje się jeszcze trudniejsze. Choć można już uratować bardzo malutkie dziecko ważące nawet poniżej 500 gram, wciąż jest to swojego rodzaju cudem i zagadką dla wszystkich. Dlatego często personel medyczny pracujący na oddziale intensywnej terapii noworodka ma duże dylematy moralne.

Inna sytuacja, to taka, kiedy maluszek rodzi się w szpitalu, który nie ma dostatecznego sprzętu dla wcześniaków. Takie dziecko zostaje przewiezione odpowiednio przystosowaną karetką w specjalnym inkubatorze do innego szpitala, w którym leczy się wcześniaki. Natomiast mama zwykle zostaje w szpitalu, w którym urodziła. To powoduje, że często rodzice widzą swoje dziecko dopiero po jakimś czasie. Obserwują je przez szybę Często później patrzą na nie przez szybę, lub dotykają dłońmi dzięki otworom/ otwartym drzwiczkom w inkubatorze.

Zdjęcie wcześniaka w inkubatorze:

(Pochodzi ze strony: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0d/Incubator-tahrir.jpg)

Bywa czasami tak, że rodzice czuja się przytłoczeni, ponieważ nie tak wyobrażali sobie swoje dziecko. Wyobrażali sobie, że ich dziecko urodzi się w okolicy terminu porodu, a oni będą się cieszyć dużym, różowym noworodkiem trzymając je w ramionach. A po kilku dniach zabiorą je do domu. Nagle te marzenia nie spełniają się. I zamiast tego marzą o tym, żeby ich dziecko przeżyło. Niektóre dzieci rodzą się silniejsze inne niestety nie. Jeszcze inne mogą urodzić się z infekcję, inne mogą ją nabyć w szpitalu. A to może wydłużyć pobyt i zagrażać dziecku. Pobyt w szpitalu dziecka przedwcześnie urodzonego może trwać kilka tygodni, a czasami kilka miesięcy. Nagle rodzice muszą odnaleźć się w nowej roli. To, ze ich dziecko znajduje się w inkubatorze i jest podłączone do kilku sprzętów, a opiekę nad nim sprawuje zespół ludzi. Nie umniejsza roli rodzica, dziecko czuje, że są to jego rodzicami. W zależności od tygodnia ciąży, w jakim się urodzi jest szansa, ze rozpozna ich głos.

Z czasem, gdy rodzice oswoją się z nową sytuacją, to okaże się, że wbrew pozorom mogą swojemu dziecku bardzo pomóc.

Istotne zadania dla rodziców, to:

– Rozmowa z osobami z personelu medycznego, które opiekują się dzieckiem;

– Uzyskanie informacji o tym, jakie reguły panują na oddziale (np. warto pamiętać, że kiedy przychodzi się odwiedzić dziecko należy umyć ręce) ;

– Rodzice mogą zostać nauczeni czynności pielęgnacyjnych przy dziecku. A z czasem będą je samodzielnie wykonywać;

– Istotne są rozmowy z rehabilitantem, który pokaże jak prawidłowo trzymać i układać maleństwo w inkubatorze.

Jeżeli rodzicom trudno jest pogodzić sobie z tą sytuacją, to powinni porozmawiać z psychologiem. To może bardzo ułatwić relacje z dzieckiem oraz relacje między rodzicami.

Pozdrawiam serdecznie,
Katarzyna Płaza
Położna

P.S.: Pisząc powyższą notkę zerkałam do książki pt. „Wcześniak” pod redakcję Ewy Helwich.